Kako je nastala montažna linija
Montažna
linija je proizvodni proces u kome se zamenjivi delovi dodaju proizvodu
u određenom trenutku kako bi se dobio krajnji proizvod. Prvu montažnu
liniju je predstavio Eli Whitney, koji je pravio muskete za američku
vladu. Henry Ford je 1. decembra 1913. godine prvi predstavio pokretnu
montažnu liniju u njegovoj firmi za izradu automobila na Highland
Park-u. To je uradio kako bi smanjio troškove proizvodnje i samim tim
isporučivao jeftinije gotove proizvode.
Do XIX veka, jedan
majstor ili grupa majstora je radila na jednom delu proizvoda
individualno, sastavljajući ih zajedno i prepravljajući delove tako da
predstavljaju jednu celinu tj. gotov proizvod. Ovo se nazivao Engleski
sistem proizvodnje. Eli Withney je 1799. godine razvio Američki sistem
proizvodnje, koji se zasnivao na sastavljanju gotovog proizvoda od
delova po principu ponavljanja. Ova montažna linija omogućila je
relativno neveštim radnicima da dodaju jednostavne delove na proizvod.
Pošto su svi delovi već bili napravljeni, njihov zadatak je bio samo da
ih sastave kako bi se dobio gotov proizvod. Montažna linija se
sastojala od pojasa ili lanca po kojem su se pomerali delovi. Radnici
su se nalazili odmah uz liniju i dodavali određene delove. Odatle je i
naziv montažna linija.
U početku, montažna linija se
pomerala polako, da bi kasnije, pojavom konkurencije, rad na liniji
ubrzao. Radnici su morali da rade brže i više sati nego ranije, što je
prouzrokovalo veliki broj povreda na radnom mestu. Veliki broj radnika
nije bio zadovoljan radom na montažnoj liniji iz razloga nesigurnosti
rada kao i iscrpljenosti brzim radom. Takođe, nezadovoljstvo se
ogledalo i u tome što većina radnika nije imala tu satisfakciju da vidi
konačan proizvod. Pojavom montažne linije stvorili su se uslovi za
početak masovne proizvodnje.